Μην αφήνεις τα γεγονότα να επηρεάζουν την κρίση σου - The Seventh Seal (1957)
Μια σειρά ταινοκριτικών με την εξής ιδιαιτερότητα: Ο κριτικός δεν έχει καμία πληροφορία για την ταινία πέρα από την υπόθεση και τη φωτογραφία προφίλ της στο imdb. Κοντρα στην δικτατορία του ορθού λόγου, αυτό το πείραμα λογου και τέχνης φιλοδοξεί να δώσει μια γροθιά στα μούτρα της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας που έχει πανικοβληθεί από μια απλή γρίπη. Αλλά και στα αδύναμα ανθρωπάρια που αδυνατούν να σχηματίσουν γνώμη για μια ταινία αν δεν την έχουν πρώτα παρακολουθήσει. Παντελονατες κριτικές και στιβαρές απόψεις για γνωστές κι άγνωστες ταινίες του παγκόσμιου κινηματογράφου. Αντιστεκόμενοι στην παντοδυναμία της εικόνας αρθρώνουμε λόγο αιρετικό κι ανεξάρτητο, αρνούμενοι να επιτρέψουμε στα γεγονότα να επηρεάσουν την κρίση μας.
Η ταινία διαδραματίζεται στον πολιτισμένο κόσμο (στην Ευρώπη δηλαδή) κατά τη διάρκεια της επιδημίας Μαύρης Πανώλης που έπληξε την ήπειρο στα μέσα του 14ου αιώνα. Μια επιδημία που, όπως όλες οι επιδημίες, ξεχώρισαν την ήρα από το στάρι, τους δυνατούς από τους αδύναμους, τους χρήσιμους στην κοινωνία από τα αποβράσματα. Ο ήρωάς μας, ένας βλοσυρός, αγέλαστος άνδρας ικανοποιεί την ανταγωνιστική φύση του παίζοντας σκάκι με τον Χάρο κάθε φορά που σκάει μύτη μια πανδημία, με έπαθλο τη σωτηρία της ανθρωπότητας. Μ’ αυτό τον τρόπο ταΐζει την ματαιοδοξία του και την πίστη ότι οι πράξεις του αποσκοπούν στη κοινό καλό, αποκρύπτοντας ότι δεν βρίσκει κανέναν άλλον να παίξει σκάκι μαζί του γιατί κλέβει.
Η ταινία ξεκινάει με τον πρωταγωνιστή να στέκεται μπροστά στον καθρέφτη του στις 12 το βράδυ και να φωνάζει τρεις φορές το όνομα του Χάρου. Όταν αυτός εμφανίζεται, τον προκαλεί σε μια παρτίδα σκάκι. Εάν νικήσει ο Χάρος, θα τον ακολουθήσει στον Άδη ενώ αν χάσει, θα απαλλάξει τον κόσμο από την επιδημία. Ο Χάρος δέχεται και το παιχνίδι ξεκινά. Το παιχνίδι καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας και μέσα από τις συζητήσεις που γίνονται στη διάρκεια του ανακαλύπτουμε πτυχές της προσωπικότητας και της ζωής των ηρώων μας. Προβληματισμοί για την ζωή, το θάνατο και την ύπαρξη του Θεού ξεδιπλώνονται αριστοτεχνικά ενώ αναδεικνύεται η διαφορά ανάμεσα στην ψυχοσύνθεση του ανθρώπου και του δαίμονα.
Ο δαίμονας παρουσιάζεται ψύχραιμος, κυνικός και άσχημος ενώ ο άνθρωπος ανασφαλής, παρορμητικός και ηλίθιος. Οι διαδοχικές παγίδες που προσπαθεί να στήσει στο Χάρο δεν φέρνουν αποτέλεσμα, αντίθετα αυτός φαίνεται να απολαμβάνει την αγωνιώδη προσπάθεια του θνητού να τα βάλει με το θείο. Στην κορύφωση του σισύφειου αυτού δράματος, ο πρωταγωνιστής πέφτει στην παγίδα του Χάρου κι ενώ νόμιζε ότι θα κερδίσει με ένα εύκολο ματ, βρίσκεται ο ίδιος σε τρομερά μειονεκτική θέση. Αυτό που ακολουθεί είναι ένας ύμνος στην ανθρώπινη πονηριά κι ένας ευθύς παραλληλισμός με το δούρειο ίππο, την ανωτερότητα της ελληνικής φυλής και την τοξική αρρενωπότητα.
Η ταινία βλέπεται ευχάριστα αλλά προϋποθέτει κάποιες βασικές γνώσεις σκακιού. Μεγάλη αδυναμία της τα μουντά χρώματα που δίνουν μια καταθλιπτική νότα στο όλο εγχείρημα. Ουσιαστικά πληρώνουμε την επιλογή του σκηνοθέτει να χρησιμοποιήσει μόνο άσπρο, μαύρο κι αποχρώσεις του γκρίζου, αφήνοντας μια αίσθηση μιζέριας να πλανάται στον αέρα. Αντίθετα το στήσιμο των δύο χαρακτήρων είναι αριστοτεχνικό και εισάγει στο κέντρο τη σύγκρουση δύο κόσμων: του πάνω και του κάτω, του καλού και του κακού, του υπαρκτού και του ανύπαρκτου. Εν ολίγοις μια ταινία που αξίζει να αφιερώσεις χρόνο στη θέαση της κι είναι κατάλληλη για να διδαχτούμε, εν μέσω μιας νέας πανδημίας, πως αντιμετώπιζαν οι άνθρωποι τέτοιες καταστάσεις τον καιρό που δεν υπήρχε το ίντερνετ: με επιτραπέζια, κουβέντα και παραισθησιογόνα που τους έκαναν να βλέπουν ανύπαρκτους βαρκάρηδες.
